Oerang Oetans vs palmolie

Op ongeveer 2,5 uur rijden van Sandakan ligt Sukau. Hier blijven we 3 dagen en zullen daar meerdere keren per dag de Kinabatangan rivier op gaan. Als we een beetje de bewoonde wereld uitrijden zien we aan beide kanten van de weg alleen maar palmolie plantages. Ik heb wel gelezen en hier en daar gehoord over de impact die de plantages hebben op mens en dier, maar als je het zo met eigen ogen ziet komt het wel binnen.

Pak een willekeurig product dat je hebt gekocht en lees de ingrediënten. 99% kans dat je palmolie tegenkomt, al dan niet onder een schuilnaam (zo'n 200). Het zit niet alleen in voedsel, maar ook in shampoo, tandpasta maar ook in wasmiddel. Het zorgt er ook voor dat chocola niet smelt , sorry Rob geen chocolade meer.

Je kan je dus voorstellen dat de vraag groot is. 85% van de palmolie wereldwijd komt uit Maleisië en Indonesië. De overheid geeft toestemming tot het kappen van regenwoud, maar er vinden ook illegale kappingen plaats. Het regenwoud is het leefgebied van de Orang Oetan, de Sumatraanse tijger, Olifanten, enz. Niet alleen de dieren verliezen hun terrein, ook de locals moet vertrekken omdat de bossen verdwijnen. Mensen die voorheen van het bos leefden, verliezen hun bron van voedsel, brandstoffen en inkomsten met de komst van palmolieplantages, daardoor nood gedwongen om op een plantage te werken.

Onderweg zien we een stuk land wat bijna woestijnachtig lijkt. Grote boomstronken die uit de grond getrokken zijn en verbrand. Het lijken oude palmen die plaats moeten maken voor nieuwe. Maar als ik de grond zo zie denk ik niet dat daar nog wat gaat groeien.

Na een ietwat hobbelig ritje komen we aan in Sukau. We verblijven bij Green View Sukau B&B. Rond 16.00 uur stappen we in een bootje, samen met nog een stelletje. Dat is het voordeel van reizen in laagseizoen, er zijn niet veel andere mensen en de tours zijn bijna privé.

Na een half uurtje varen voel ik het zonnetje wel op mijn bolletje, het is nog aardig warm. Ik denk niet dat er nu al veel dieren te voorschijn zullen komen. We varen nog wat door en ik ben een beetje aan het weg doezelen tot ik een groepje Long tail Makaken zie. Gelijk wakker, oké nu wakker blijven. Gaat me niet gebeuren dat ik lig te snurken en de oerang oetangs mis.

Verderop komen we een grote groep proboscis apen (neusapen) tegen. Ook wel Orang Belanda aka de Nederlander genoemd. Zo zien Nederlanders in de ogen van de locals eruit, zo'n grote lange neus en een bolle buik. Deze zijn iets moeilijker te zien omdat ze hoog in de bomen zitten. 

En dan....aan de andere kant van de rivier heeft de gids een oerang oetan gespot. Dit zijn 100% wilde oerang oetans. We varen naar de overkant. Ja daar zit ie, alleen en hoog in de bomen. Bijna niet te zien, maar de gids heeft een verrekijker. Je ziet elke uitdrukking op zn gezicht, zn lippen die bewegen, knipperen met zn ogen, het kauwen op de bladeren, krabbelen aan z'n neus, hangend de bladeren eten. Door die verrekijker lijkt het net of ik er naast zit. Mijn dag kan niet meer stuk! 

Het is inmiddels wat koeler en er verschijnen steeds meer dieren. We treffen nog een groep Long tail Makaken aan de oever. De boot komt iets te hard tegen de oever aan waardoor ze vluchten. Ik zie de hele tijd iets voorbij zoefen maar kan niet goed zien wat het is. Ik blijf het volgen en het is een Stork-billed Kingfisher. Hij is te snel om een foto te schieten. We varen rustig en zien een klein koppie boven het water steken, een baby krokodil. Door beweging van het water schiet ie snel weer onder water. In de lucht vliegen prachtige vogels, ze zijn moeilijk te zien. Maar door een beetje te zoemen met mijn camera zie ik dat het de Black Hornbill is. Verderop zit er een hoog in de boom, dit is een ander soort, de Ortiental Pied Hornbill. Terug bij het B&B wacht ons een heerlijke maaltijd.

Om 19.30 uur stappen we weer in het bootje, dit keer met 8 personen. 6 worden na 10 minuten varen bij de oever afgezet, zij gaan een night walk doen. Zo blijven Rob en ik over samen met de gids. De gids zet af en toe zijn spot/zoek licht uit en dan is het ineens pikkedonker, bijna eng gewoon. Dan merk je dat er eigenlijk overal wel licht is. Maar zonder de lichtvervuiling zie je de sterrenhemel des te beter. De laatste keer dat ik zo'n heldere sterrenhemel heb gezien was in de woestijn in Marokko.

Ook nu hebben we geluk en zien we weer zoveel dieren. De gids wil de dieren niet wakker maken en schijnt heel kort op ze. Slapende Mkaken, Proboscis apen, Stork-billed Kingfisher en Common kingfishers. We hebben geluk en zien 2 grote krokodillen, geluk? De gids komt wel heel erg dichtbij met ons bootje en heb natgeo gekeken, ze kunnen hoog springen. Door beweging van het water verdwijnen ze onder water....oké vaar maar door. Tijd om terug te gaan, onderweg zien we in de verte een paar ogen op lichten in het water, een kleine krokodil. Robbert spot nog een slang langs de oever. We zien ook nog een muis en kikker, die zullen wel eindigen als voer voor de slang of krokodil.

Zoveel indrukken in een korte tijd dat ik het die nacht allemaal in mijn slaap weer beleef. Ik word helemaal afgemat wakker om 5.30 uur. Ik wil verder slapen maar er staat ons een sunset cruise te wachten om 6.00 uur. De zonsopgang maakt veel goed als ik half suf in het bootje zit, maar dit keer is het de gids die in slaap valt. Nu varen we een andere kant op en na ongeveer 30 minuten komen we zo'n 5 groepen neusapen tegen. Je weet niet waar je moet kijken, zoveel. We hebben geluk want sommige zitten lager dan gisteren en dus beter zichtbaar. Ineens horen we aan de andere kant van de rivier commotie. Het zijn 4 grote vrijgezellen mannetjes die denk ik ergens van geschrokken zijn. Ze beginnen één voor één van boom naar boom te springen. Een indrukwekkend gezicht, zo indrukwekkend dat Robbert vergeet op het record knopje te drukken.

Verderop zit er een grote groep long tail makaken langs de oever en in de bomen. We kunnen aardig dichtbij komen zonder dat ze vluchten. Waarschijnlijk omdat er één verborgen agenda had. De makaak die ik aan het fotograferen ben gooit een stok naar me, deze mist me net en komt terecht in het water. Brutale aap!

In de lucht is het ook aardig druk, we zien 2 soorten eagles, de hornbills van gisteren, kingfishers, large green pigeons en een kleine zwarte vogel, als hij dichterbij komt heeft hij een gekleurde snavel. Bij de B&B kijk ik op de vogel kaart, het is de Black and Red Broadbill.

Tijd voor een lekker ontbijtje en daarna staat ons een wandeling van een uurtje te wachten. Ik verwacht niet dat we dieren zullen zien, daarvoor lopen we niet ver genoeg de jungle in. Ik merk tijdens de wandeling dat de gids het niet zo heeft op de wandelingen, maar liever in het bootje zit. Hij vertelt dat ze zich aan een bepaalde zone moeten houden waar ze mogen komen en de rest is alleen toegankelijk voor onderzoekers. De zone is erg klein want we staan zo weer waar de boot ons heeft afgezet. Die wandeling kunnen ze wat mij betreft schrappen. Terug bij de B&B is het tijd voor een tukkie. We hoeven ons pas weer om 16.00 uur te melden voor de volgende cruise.

We doen in totaal nog 2 cruises, om 16.00 uur en 19.30 uur. Inmiddels zijn er nieuwe mensen gearriveerd en die gaan ook gezellig mee. We zien weer genoeg dieren en Robbert en ik worden steeds beter in het spotten van de dieren. Tot ergernis van de gids want we zijn hem steeds te snel af. We spotten de Silver Leaf monkeys, deze zitten ook best hoog in de bomen. Ze lijken op de Long tail Makaken, maar een stuk groter en hebben een soort kuif. We zien nog wat varanen, krokodillen, 2 soorten eekhoorns en uilen. Ik heb al een paar keer een lijkenlucht geroken als we op de boot zaten maar zag niets, nu worden we getrakteerd op een karkas van een grote varaan....die lucht is niet te harden en we varen snel door.

Helaas zien we geen oerang oetans meer....

God bless 🧡

P.s. bekijk meer beelden onder het kopje video's.